ANG PAG-ARANGKADA SA FISH BUY BACK PROGRAM

“Ang programa hagit alang kanatong tanan, usa ka tawag pagpakunhod sa mga palaliton. Nakita nako nga angay gyod kini tutukan,” kini mao ang pamahayag ni Gobernador Erico Aristotle Aumentado atol sa FBBP Signing of MOA.

Tumong sa Kagamhanang Probinsyal nga sugaton ang bag-ong tuig sa mga kalamboan nga makatabang pagpauswag sa ekonomiya.

Mahinumduman nga namugna ang Task Force Isda pinaagi sa Executive Order No. 29 aron sa pag imbestigar sa presyuhan sa isda diha sa kamerkaduhan ug pagpangita og solusyon sa maong problema.

Gilusad dili pa lang dugay ang pagpamaligya og isda sa mas ubos nga presyo didto sa Old Airport. Sa dihang nakita nga adunay positibo nga epekto ang maong stratehiya, gipaningkamutan nga ang maong aktibidad, muabot sa mga kamerkaduhan sa dakbayan ug ngadto sa kalungsuran.

Si Ricardo Oblena nga usa ka Executive Assistant for Agriculture mao ang nangulo sa Task Force Isda uban ni Argeo Melisimo nga maoy vice chairman. Anaa usab ang partisipasyon ni kanhi Loboc Mayor Leon Calipusan, Mayor Dave Duallo, DA-OIC Joel Elumba, BFAR Director Alan Poquita ug DA Asec. Salvador Diputado isip pagsuporta sa programa. Gipahigayon sa mga membro sa Task Force Isda ang daghang mga miting ug miabot sila sa desisyon paglunsad sa Fish Buy Back Program.

Disyembre 28, gipahigayon ang paglagda sa Memorandum of Agreement alang sa Fish Buy Back Program didto sa Provincial Planning Development Office (PPDO), Capitol, Tagbilaran City, human maaprobahe ang Resolution No. 2022-916 nga naghatag og awtoridad sa gobernador alang sa maong programa.

Ang Memorandum of Agreement usa ka kasabotan tali sa Kagamhanang Probinsyal nga girepresentahan sa gobernador, Hon. Erico Aristotle C. Aumentado pinaagi sa Office of the Provincial Agriculturist (OPA), Provincial Cooperative Development Office (PCDO), ug ang Provincial General Services Office(PGSO), kauban sa Landbank of the Philippines (LBP), Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), ang disesiete (17) ka mga People’s Organization nga gitawag og Proponent Group/Fish Producers ug ang napulo ka mga Fisherfolks Cooperatives nga gitawag og Traders Group.

Gihatagan og tahas ang tanan nga adunay labot sa kasabotan aron masiguro nga maglihok ang programa.

Ang Provincial Treasurers Office (PTO) maoy magpahiluna nga mabayaran ang mga mananagat sa ilang kuha nga isda ug aron pagsiguro nga madawat ang bayad gikan sa mga traders.

Adunay inspector sa matag landing area nga ibutang ang PGSO ug andam ang buhatan pagpadala og logistical support kung kinahanglanon.

Ang Landbank kauban sa Department of Labor and Employment (DOLE), BFAR ug ang PGBh pinaagi sa OPA ug PCDO maoy musubay kung rehistrado ba ang mga benipisyaryo nga FFA sa DOLE, sa SEC, o sa CDA, ug nga labing menos duha ka tuig na sa operasyon. Mag-establisar ang LBP sa credit facility sama sa Term Loan, para sa mga FFA aron adunay magamit nga dugang materyales o kahimanan pagpanagat , magverify usab sila sa mga TL ug magpahiluna sa tibuok proseso aron ang mga benipisyaryo sa programa matabangan pinaagi sa loan grant diin ang budget gikan sa DA-Agricultural Competitiveness Enhancement Fund (DA-ACEP). Aduna kini interest 2% per annum nga pagabayran sulod sa lima ka tuig kada unom ka bulan gikan sa unang pagkadawat sa ilang TL.

Ang BFAR Region7 andam sa pagpaluyo pinaagi sa pagpagamit sa reefer van, pagpadala og mga technical experts ug logistic support.

Ang mga membro sa 17 ka mga FFA mubaligya og dili muubos sa 50% sa ilang kuha sa matag adlaw nga pagpanagat ug kini pagasubayon sa fish consolidator aron masiguro ang sakto nga binayranay. Ang mga FFA adunay gikasabutan nga fish farm gate price nga ilang sundon ug sila mupahibalo ngadto sa ilang LGU sa mga kalihukan kabahin sa programa aron makahatag og giya ang Municipal Agriculturist o ang Fishery Technician.

Ang 10 ka mga Traders gikinahanglan nga mubaligya sa ilang isdang napalit gikan sa fish producers sa presyo nga dili mulabaw sa presyo sa kamerkaduhan. Gikinahanglan usab nga muhatag sila og report ngadto sa OPA ug sa PCDO sa lokasyon sa ilang delivery station ug sa ilang nabaligyaan.

Gisaksihan ang pinirmahay sa maong Memorandum of Agreement ni Acting Provincial Agriculturist Larry M. Pamugas Ph.D, BFAR Bohol Candido T. Samijon, PCDO-OIC Ma. Conrada B. Fuentes, LBP-Bohol Lending Center, Cecilio B. Clarete. Ang kalihukan gitambungan usab sa mga representante sa mga Fisher Groups ug ang mga Traders.

Sumala sa pagtuon kabahin niini nga programa, kung magtuman lang ang matag-usa sa ilang mga kaakuhan ug maghiusa pagkab-ot sa usa ka tumong, dili imposible ang pag-angkon sa kalampusan.

Nag-unang kalab-uton sa Kagamhanang Probinsyal ang pagbaton sa abunda nga suplay sa isda nga mapalit sa katawhan diha sa makatarunganon nga presyo.