TRAHEDYA PANAHON SA PASKO

Makahuluganon ang selebrasyon sa Pasko 2022, kay kini ang buhing timailhan nga gawasnon na ang mga Bol-anon batok sa hulga sa pandemya. Kini maoy usa sa kanunay nga ginapasalamatan ni Gobernador Erico Aris Aumentado ngadto sa Labawng Makagagahom nga ang mga Bol-anon makatagamtam na sa opisyal nga paghibalik sa naandang sitwasyon, halayo sa pandemya, bagyong Odette ug uban pang dili maayo nga kasinatian.

Gipahigayon sa kapitolyo, ang hiniusang panagtapok sa tanang mga empleyado niadtong Disyembre 22, selebrasyon sa pasko ning maong tuig. Nanghatag ang Kagamhanang Probinsyal sa daghang mga pahalipay, sama sa nilibo nga cash prizes ug mga gift items apil na niini ang refrigerator ug motorsiklo. Apan ang gikahinaman sa tanan mao ang major prize nga tricab. Si Gobernador Aris Aumentado uban kang Congresswoman Vanvan Aumentado mihatag usab og P100,000.00 aron ipuno sa mga pa raffle pagdugang sa ka-bibo niadtong gabhiona.

Natapos ang pagsaulog sa kapitolyo nga puno sa kalipay, alas dose pasado sa kabuntagon. Apan sinugdanan diay kini pagbanos sa trahedya panahon sa Pasko.

Si April Lyn Requiron nga nagpuyo sa Poblacion II, Tagbilaran City nahipugwat sa dihang nahiuli ang iyang bana nga nagtrabaho sa pantalan, ug mimandar kaniya sa pag-itsa sa ilang dos anyos nga anak ngadto sa dagat aron maluwas kini gikan sa dako nga sunog nga mikaylap na sa ilang nahimutangan. Taob niadtong higayona. Unang miambak ang iyang bana aron sa pagsalo sa dihang iya nang iitsa ngadto sa dagat ang ilang gamay nga bata. Human niini miambak usab si April Lyn ngadto sa dagat kauban ang iyang lain pa nga mga anak. Segundo human silang tanan makalingkawas sa nagdilaab nilang pinuy-anan, nagdungan ug boto ang ilang duha ka tangke sa Gasul senyales nga ang ilang gihaguan sulod sa pipila ka tuig ugdaw na ang tanan.

Taliwala sa bangis nga kalayo nga milamoy sa ilang mga kabtangan, daghang mga lumulupyo sa Poblacion II ang nakalangoy sa dagat aron pag-eskapo sa makalilisang nga sunog niadtong mga taknaa.

Sa tres sientos kapin ka mga biktima, tulo niini ang walay swerteng nakabsan sa kinabuhi. Kini sila mao si Remedios Baluca 53, Edgar Manzano 55 ug ang ilang onse anyos nga anak babaye, si Mariel nga Grade Six niining tuiga. Luwas ang usa ka anak nga wala sa ilang panimalay niadtong higayona.

Dali nga miresponde ang Bureau of Fire Protection (BFP) alas dose traynta y dos sa kabuntagon adlawng Byernes. Diha usab ang Philippine Coast Guard (PCG) aron pagtabang nga mahaw-as gikan sa dagat ang mga survivors. Gideklarar kini nga Fire Out alas tres baynte singko sa buntag. Nahiabot si Tagbilaran City Mayor Jane Yap kauban sa iyang kapikas sa kinabuhi nga kanhi maoy city mayor Baba Yap, aron sa pagsusi sa kahimtang sa mga nasunugan, ug sa pagsiguro nga maatiman ang tanang naapektuhan sa trahedya. Apil sa mga miresponde ang PNP, SWAT, City CDRRMO, GSO, CMO, Barangay Poblacion Council, Alturas Firetruck, Tarsier 117, Red Cross ug ang Provincial Government.

Mibisita si Gobernador Aris Aumentado sa mga biktima kauban si PA Aster Caberte, OPSWD Mita Tecson, EA John Maraguinot ug mga PGBh Staff, dala ang mga tabang para sa mga naapektuhan. Nasubo ang gobernador sa ilang kahimtang. Si Gobernador Aris adunay igahatag ngadto sa pamilya sa nakabsan sa kinabuhi nga kantidad og P30,000.00 samtang P10,000.00 usab ngadto sa uban ug ang 200 ka boxes nga mga relief goods gikan sa NGCP. Matod sa gobernador nga dili kini igo nga ikahupay sa ilang kahimtang apan, masaligon siya nga ang mga Bol-anon, “resilient”sa nagsunod-sunod nga hagit sa kinabuhi ug gidasig niya ang tanan nga bisan pa man niining Trahedya Panahon sa Pasko, dili gihapon kalimtan ang pagpasalamat sa Labawng Makagagahom kay Siya ang tag-iya sa kinabuhi. Ang lig-on nga pagtuo sa anaa sa Itaas arang makapausab sa dagan sa panghitabo bisan pa sa pinakamalisod ug pinakasakit nga sitwasyon.

Sa pagkakaron, anaa na sa Poblacion II Evacuation Center, Tagbilaran City ang 75 ka mga pamilya nga nabiktima sa sunog ug gipahimutang na sila diha sa mga Modular Tents. Daghan ang mga nagpaabot sa ilang tabang. Padayon usab ang imbestigasyon sa BFP ug PNP kung aduna ba’y angay nga kasuhan sa panghitabo.

Atol sa Press Conference Byernes sa gabii Disyembre 23, Si Fire Senior Inspector Ben Bradpitt M. Lopez, mipahayag nga sa tukmang panahon igapahayag sa ilang team ang resulta sa imbestigasyon kauban sa team ni PLT Justeofino Hinlayagan. Nagkinahanglan pa sila ug mga konkreto nga ebidensya bahin sa nahitabo. Hinuon aduna sila’y na identify nga mga persons of interest nga gimonitor karon, base sa mga Closed-circuit television (CCTV) footage. Ang maong mga persons of interest, bukas sa posibilidad sa lawom nga imbestigasyon.

Matod pa nga adunay nasugdan kanhi nga Water Front Development Project duol nianang dapit sa insidente apan atol sa presscon namahayag si former mayor Baba Yap, nga wala’y kalabutan sa maong lugar ang proyekto. Ang mga residente nianang maong lugar dugay na nga gitabangan sa City Government isip mga identified Urban Poor Community nga gani gihisgutan ang high Rise Tenement City. Sa pagkakaron dili pa pwede nga mubalik sa ilang mga pinuy-anan ang mga biktima gumikan nga gikinahanglan una ang abiso gikan sa BFP aron masiguro ang ilang luwas nga kahimtang. Hinuon ginatan-aw ang posibilidad sa relokasyon.

Dili gayod matag-an kung asa dalha ang atong kinabuhi sa umaabot. Apan salig lamang kita sa Labawng Makagagahom kay matod pa sa Iyang gamhanang mga pulong, “Walay pagsulay nga muabot kaninyo nga wala usab nagaabot sa ubang mga tawo. Apan kasaligan Siya sa Iyang saad nga dili Niya tugotan nga sulayan kamo labaw sa inyong maantos. Ug kon muabot ang mga pagsulay kaninyo, maghatag Siya’g pamaagi aron maantos ninyo kini”(Corinthians 10:13 Biblegateway).

Taliwala sa trahedya niining panahon sa Pasko, makalilisang kini nga kasinatian apan mao usab kini ang panahon nga napasundayag ang paghigugmaay sa usa’g usa, nagdagsang ang mga tabang gikan sa mga bulawanon og mga kasing-kasing.

Dili na bag-o alang sa probinsya sa Bohol ang mga ngilngig nga pagsulay, apan kay mga kaliwat man ni Dagohoy, walay pandemya o bagyong Odette nga makapukan. Bisan sa miagi nga linog ug bagyong Yolanda, mibarog ang mga Bol-anon busa positibo ang panlantaw sa mga namunuan sa probinsya sa Bohol sama ni Gobernador Aris Aumentado nga uban sa pagtinabangay, bisan ang Trahedya Panahon sa Pasko dili makapugong sa matuod nga diwa sa PASKO 2022.